Fransa edebiyatının kıymetli muharrirlerinden Balzac, yazdığı romanlarla okuyucular üzerinde derin tesirler bırakarak ününü sürdürmüştür.
Yazarın en değerli kitaplarından ‘Goriot Baba’ yayınnadığında, Fransa’nın önde gelen müellifleri tarafından büyük beğeni alır. Balzac, devrin Fransa toplumuna satır ortalarına gizlediği sözcüklerle sert tenkitlerde bulunur.
Dünyaca bilinen klasiklerinden ‘Goriot Baba’, 1819 yılında yayınlanır. Kitap daha sonra farklı lisanlara çevrilerek birçok okuyucuyla buluşur. Karısı öldükten sonra bütün hayatını kızları için harcayan Mösyö Goriot, ekonomik olarak en güçlü periyodunu yaşamaktaydı.
Bir ekmek fabrikası sahibi Goriot ve kızları, epey şatafatlı bir hayat sürdürmektedir. Bütün servetini biricik kızları için harcayan bu fedakâr baba kazandığı bütün parasını kaybederek bir pansiyonda kiracı olur. Goriot Baba’nın bu acıklı hikayesini okuduğumda çok duygulanmıştım.
Madam Anastasie de Restaud, Goriot Baba’nın büyük kızıdır. Dönemim tüm soylu erkeklerinin beğenisini kazanacak kadar hoş olan Anastasie, hayli paragöz, tabiri caizse burnundan kıl alındırmayan bir karaktere sahiptir. Anastasie, bir tefeciye borçlanmış ve borcunu ödeyemez duruma gelmiştir.
Anastasie, kendisi üzere bencil ve parayı seven kocası ile birlikte babasına, uydurma hislerle bir mektup yazarak çok borcu olduğunu, sıkıntı durumda kaldığını söyler ve babasından borcunu ödenmesini ister.
Çekilmez bir bayan…
Bugüne kadar kızlarının bir dediğini iki etmeyen baba, biriktirdiği paranın bir kısmını kızına göndererek borcunu ödemesine yardımcı olur.
Goriot Baba’ın küçük kızı Delphine, ablası üzere soylu ve hoş bir hayat sürdüremediği için içten içe ablasını kıskanır ve gözü daima yükseklerdedir. Sık sık kocasıyla hengame eder, vakitle çekilmez bir bayan olur.
Bu arbedeler artık şiddetli tartışmalara dönerek kocasıyla boşanma noktasına kadar gelir. Delphine, kocasını babasına şikâyet eder bir şeyler yapmasını ister.
Kocasıyla boşanacağı katılaşan madam Delphine, Fransa’nın yüksek sosyete balolarına, toplantılarına katılarak kendisine asilzade bir koca aramaya başlar.
Sayfa: 304
İstenmeyen baba
Kızlarının memnunluğu için her şeyini feda eden Goriot Baba, damatları tarafından da istenmeyen adam ilan edilir. Bütün servetini kızları ve damatları için harcayan bu zavallı adamın elinde avucunda bir şey kalmamış ve üstüne üstlük etrafına de borçlanmıştır. Hayli sıkıntı durumda kalan Goriot, devayı bir pansiyona yerleşmekte bulur.
Madam Vauguer’in pansiyonuna yerleşen Goriot, burada kendisine yeni bir hayat kurmaya çalışır. Lakin pansiyon sahibi bayan hayli para meraklısıdır ve gözü asla doymaz.
Pansiyonunda dolup dolup boşalmasına karşın daima işlerin makus olduğundan ve gereğince para kazanamadığından yakınır.
Pansiyon sahibi bayan, Paris’te çok konuşulan Goriot Baba’nın ne kadar varlıklı ve varlıklı olduğunu öğrenir.
Goriot Baba’yı kadınlığıyla etkilemeye karar verir. Tek maksadı bu yaşlı ve kimsesiz adamdan para kopartmaktır. Lakin tüm eforları sonuçsuz kalan pansiyon sahibi de bu taktikten vazgeçer artık.
Elinde kalan parayla pansiyon dairesinin en ucuz katını kiralayan Goriot Baba, eski pozisyonunu yitirmiş ve herkes tarafından aşağılanan biri haline gelmiştir.
Romanın dönüm noktası
Goriot Babayla birebir pansiyonda kalan hukuk öğrencisi Rastignac, yakın bir akrabasının ismini kullanarak gösterişli balolara katılarak kendisini bu soylu sınıfa kabul ettirmeye çalışır.
Rastignac, katıldığı balolarda Goriot Baba’nın kızlarıyla tanışır ve roman farklı bir hal alır. Paranın insan üzerindeki tesirini çarpıcı bir formda anlatan Balzac, Goriot Baba’nın kitabın sonlarına gerçek yaşadığı pişmanlığı yürek burkan sözlerle lisana getirir.
“Damatlar kızlarımızı elimizden alıyor”
Şöyle yakınır Goriot Baba:
“Keşke servetimi korusaydım kızlarım para istediklerinde göndermeseydim. Şimdi burada olurlardı, beni öperlerdi, torunlarımla oyunlar oynardım. Uşaklarım olurdu, ocağım her zaman yanardı. Babalar! Meclise başvurun ve kızlarınızın evlenmesini yasaklayın. Çünkü damatlar kızlarımızı elimizden alıyor.
Ölürken yalnız ölüyoruz.”
Goriot Baba, Realist bir roman…
Mutlaka okuyun…
